Кўз ёшинг

Линтоннинг Бристоль қўлтиғига қараб юзланган қисмида денгизга қўшилиб кетадиган сувга қараб турибман. Ватан билан ўртада соғинч ва ўн минглаб мил масофадан бўлак нарса топиш қийин. Борди-ю онам ўз онаси кўмилган қишлоқдан осон юз ўгирганида эди, мен уни аллақачон Лондонга кўчириб келардим. Аммо бирга келиш учун Тошкентга унамаган ягонам Албионнинг кўринмас сеҳрига ҳеч қачон учиб кетмасди. Балки унинг ёнида қолганим энг яхши йўл эди деган ўй ва мени Британияга етаклаган орзулар тун-у кун курашиб, ўртада мен учун иккиланиш деб аталмиш кичик жаҳаннам ҳосил қилишади. Ҳа, мен водийга албатта қайтаман. Узиб бўлмас ришталарим батамом оёқ узишимга ҳеч қачон йўл қўя олишмайди.

Ва мени кутмайдиган яна бир нарса бор. Бу севгилимнинг кўз ёшлари. Танлаш имконияти ўн марта берилганида ҳам у қизни хатто онамнинг рўмолига алишмайман. Ахир пайдо бўлганимнинг дастлабки тўққиз ойидаёқ онамнинг жисмига сингиб кетганман. Бироқ ҳозир вужудим ўша дилбарнинг иссиқ қучоғини шунчалар соғинадики, Бристолнинг сувларига индамай ғарқ бўлиш мен учун қўрқинчли эмас. Сочимни учириб турган шамол унинг истакларига ҳеч қачон терс бормайдиган сабримнинг косасига ўхшаб кетаётган бўлса, қирғоққа урилаётган ва қуруқликни нам қилишга тобора уринаётган тўлқинлар ғуруримнинг кулга айланган қисмини эслатиб турибди. Ахир у мени кутмаяпти.

Сўнгги вақтлар деярли ҳар учрашувда уни йиғлашга мажбур қилардим. Юзидан оқаётган ёшлари кундан-кун уни мендан олисларга олиб кетаётганини ҳис қилиб турганимга қарамай, ортга қайтишнинг имкони бўлмади. Ўртадаги аҳилликка ўзимнинг ҳавасим келиб юрадиган вақтлар бугун тушга ўхшайди. Ўзимнинг кўзим ўзимнинг бахтимга қаттиқ текканди. У мени севмасди, фақатгина ишонч боғлаб турарди. Вақт ўтгани сайин ўша ишонч ҳам дарз кетди.

Иложсизлик эркак киши учун ўта ёқимсиз нарса. Уни қайтариш қўлимдан келмайди. Чунки у ўз севгани билан бахтли. Ортда қолган хотираларини ўчиришга ўзида куч топа олади. Мен эса Тошкент-у Лондоннинг минглаб гўзаллари билан 1001 кечани кўнгилхушлик билан ўтказганимда ҳам ўша кунлар унинг кўз ёшларичалик қадрли бўла олмайди. Юзидан оқиб тушаётган томчини бир ўпич билан тўхтатиб, у қолдирган намликни бош бармоғим билан артганимчалик меҳрни яна кимгадир бера олишимга ишонмайман.

Йўқ, йиғлашини ҳеч қачон хоҳлаган эмасман. Бунга қасддан ҳаракат қилганим ҳам йўқ. Шунчаки ўзим билан ўзимнинг курашимга уни ҳам қўшиб юбордим. У синган кўнглига малҳам излаб келганди. Мен эса ишончни севгига айлантириб, ҳаммасини чигаллаштириб юбордим. Қирғоқдан ҳиёл узоқроқда бир-бири билан ўйнашаётган бўронқушлар гувоҳ бўлсин, мен уни соғиняпман, ҳаммасига ачиняпман, тушунаяпман. Кеч...

Тошкентга ҳар борганимда унинг уйи ёнидан ўтаман. Қайтишда ҳам менга ёд бўлиб кетган кўчалар билан хайрлашиб, кейин учиб кетаман. У мени кўрмайди. Балки кўришни истамагани учундир. Ёмғирлари билан машҳур, қорни деярли кўрмайдиган шаҳар осмонига қора булутлар сузиб киришини кўрганим ҳамоноқ у эсимга тушаверади. Ҳозир улар заминни янада файзли қилиб, йиғлаб беришади. Балки у ҳам йиғлашдан тийилмагандир, балки кўз ёшлари хабар бериш учун Лондонга қадар учиб келишармикан? Вужудга оқиб кираётган яхна испан виноси мана шу каби хаёлларни бош узра чирпирак қилаверади. Мен кузатиб турган Бристоль сувлари ва Линтоннинг ёввойи ҳавосида фақатгина бир нарса – унинг кўз ёшлари йўқ. Ўша ёшлар ичимни арралаётганини сезиб турардим. Унинг юзига томчи, менинг ичимга оғу бўлиб оқадиган ёшларга термулуш ҳеч қачон осон бўлмаган. Аммо ҳозир ўша ёшларни ҳам соғиндим. Тушунармикан у буни?