Ҳаёт учун
кураш фақатгина ҳайвонлар ўртасида эмас, инсонлар орасида ҳам кечади. Талабалик
йиллари шундай кунлар бўларди, кетма-кет уч кунлаб зиёфат. Ну жуда барра кийик
гўшти бўлмаса ҳам свежий шашликка тўйиниб, кетидан яшил тархун ичадиган кунлар.
Қолган 27 кун эса топганингни баҳам кўрасан. Баъзида кетма-кет икки марта
завтрак қиласан, баъзан худди шу тартибда ужин. Уйга колбаса олиб келасан-у,
паққос туширасан. Шунинг олдига 2 та тухум қўшиб, ёққа қовуриш учун опытсизлигинг
панд беради.
Институтнинг
иккинчи йилига келибгина бироз одам қаторига кириб олдим. Уйдан пул сўрашга
бетим тобора чидамасди. Амаким йўли пойтахтга тушганида ул-бул ташлаб кетарди.
Буни чин дилидан қилади деб ўйламайман. Онам кун ора кўзёши тўкиб турганини
эслаб менга просто раҳми келса керак. Борди-ю келинойим унинг бу ҳимматидан
хабар топса, бошида ёнғоқ чақади. Мен шунисига кўпроқ ишонаман.
Рус
кампирнинг уйида ижарада турардим. Уст-бошимга унча қарамаганим учун бўлса
керак, кўпчилик шерикчиликда яшашга унамаган. Бабуля мен билан бир уйда тургани
учун ҳам қўшнилар ёв қараш қилишарди (кампирни ўлдириб, меросига эга чиқишим
мумкинк-ку). Балки шунинг учун бўлса керак асосан ухлагани келардим зах ҳиди
анқиб турадиган “уйимга”. Ўзбекчани мендан яхшироқ биладиган бу кампирнинг
менга қилган энг катта яхшилиги қўшни подъезда истиқомат қиладиган Вероника
билан таништириб қўйгани.
Вера
маҳалладан бир остановка наридаги кафеда официантка эди. Ўзини хурмат қиладиган
чуваклар гап отадиган аҳволи бўлмасада, таъби ўзимникига ўхшаган тўпорилар учун
ёмон вариант эмас. Ҳаётга қизиқишлари аллқачон сўниб қолган бу татар хотиннинг
(ёши 30 ларга яқинлашиб қолган) ғурури чакки эмасди. Арзимаган 2-3 чақага
танасини сотадиган суюқоёқ эмаслигини беш дақиқа гаплашиб, билиб олиш мумкин. Кейинчалик
билишимча эри қўлидан ҳамма иш келадиган порядочный ўрислардан экан. Турмушларига
4-5 йил ўтмай стройкада йиқилиб тушиб, ўлиб кетган. Ўғлининг ўлимига чидай
олмаган кампир онаси ҳам 2 ой ичида уйни келинига ташлаб кетган. Маҳалланинг
банги йигитлари ёлғиз қолган аёл ва унинг уйини ишратхонага айлантириш учун
қанчалик ҳаракат қилишмасин, Вера ҳеч қачон жиловини бериб қўйган эмас. Хушмуомала
экани сабаб домдагилар ҳам уни хурмат қилишарди.
Вера мени
ҳам ўша кафега олиб борди. Ўқишдан чиқишим билан “Арбат”га учардим. Хўжайин до
хуя гапирадиган қурумсоқ ўзбеклардан бўлсада, асли ёмон одам эмас. Мозгини
қоқиб қўлингга олиб беради-да, кетидан тиржайишинг учун етарли суммани ҳам
қўлингга тутқазади. Кунлик тўловни кечикмасдан олардик. Кечаси иккиларга яқин
Вера билан домга пешком қайтиб келамиз. У ўз йўлагига кириб кетади, мен
ўзимникига.
2-3 ой
ичида яқин бўлиб кетдик. Шаҳарга келганимдан буён тиришаверганидан ҳунуклашиб
кетган афтим секин-аста кулишни бошлаганди. Вера менга ишонарди. Бирор марта
бўлсин тегажоқлик қилмаганим учунми ёки ширакайф кишиларнинг сассиқ гапларидан
сиқилиб ўтирганида кўнглини кўтарганим учунми, билмадим. Татар қизларнинг энг
яхши тарафи ёнидаги эркак кишини янги келганига шунчаки алиштириб кетмаслиги. “Арбат”даги
шериклардан кимдир қўпол ҳазил қиладиган бўлса ҳам доимо менинг ёним бўларди.
Ноябрь
ойлари эди. Иш эртароқ тугайдиган пайтлар. Кечки 8 ларга яқин. Кафега 3 та киши
кириб келишди. “Столичная”нинг 3 таси бўшатилганидан кейин уларнинг ҳайвондан
фарқи қолмади. Стол Вераники бўлгани учун вазиятни эътибордан четда
қолдирмасликка ҳаракат қилаётгандим. Мен кутган воқеа содир бўлди. Клиентларнинг
энг пачоғи Верани юзидан ўпаман деб, тойиб кетди. Жаҳли чиқиб кетгани учун энди
очиқчасига ҳужумга ўтмоқчи бўлди. Олдин унга, кейин яна 1 та шеригига икки-учта
мушт туширишга тўғри келди. Учинчиси ўтирган жойидан туришни ўзига эп ҳам
кўрмади.
Зерикиб
ўтирган участкавойлар учун яхши эрмак эдим. Хўжайин милицияхонага етиб
келгунига қадар тўнғиллаган жавобларим учун қоримдан иккита зарб едим. Қандайдир
ёзиқ-чизиқлардан кейин крутой шефнинг ифодали сўкишларини эшитиб, кўчага
чиқдим. Кўзимга шаҳар ҳунук кўринаётганди.
Ташқарида
Вера кутиб турган экан. Кўзлари йиғламсираган. Қорнимни силаётганимни кўриб “уришдими
сволочи” деди-ю, мени суяб олишга ҳаракат қилди. Юришга ҳолим бўлсада, меҳр
кўрмаган таним Веранинг қўлидан чиқиб кетишни истамади. Уйга яқин қолганида Вера
индамай подъезим ёнидан ўтиб кетди, ичимда енгил титроқ турди.
Вера
қўлимга сочиқ бериб, ювиниб олишимни айтди. Ўзи эса тортмадаги аптечкадан
нималарнидир қидиришга тушди. Краскалари ўчган, кафеллари эскириб кетган
ваннадан чиқар эканман Вера тўғридаги хонада, кроватининг чеккасида мени кутиб
ўтирарди. Унинг нигоҳларидан бугунги кун учун миннатдорчилик ҳиссини эмас,
йиллар давомида тўлиб кетган меҳрга ташналикни уқиб олдим.
Давоми
бор...